10 rzeczy o winach z Chile
Chile to siódmy producent wina na świecie. Wina spod Andów znamy w Europie zaledwie od 25 lat, choć robiono je już w XVI w. Są pełne owocu, zazwyczaj gładkie, tęgie i… bardzo smaczne.
1. Wino od 465 (473) lat – Wg lokalnej legendy pierwszy krzew winorośli na terenach dzisiejszego Chile zasadził słynny konkwistador Francisco de Aguirre już około 1554 r. Inne dane mówią o roku 1548 i ojcu Francisco de Carabantes. Nie ma natomiast wątpliwości, że winorośl przywędrowała do kraju dzięki misjonarzom i konkwistadorom z pobliskiego Peru, gdzie z kolei została przywieziona z Meksyku. Tam pierwszy krzew winorośli europejskiej posadził Hernán Cortés w 1520 r. Najprawdopodobniej i w Meksyku, i w Chile była to odmiana país. Dziś Chile jest siódmym producentem wina na świecie i drugim w Ameryce Południowej.
2. W izolacji – Nie ma drugiego tak odizolowanego od reszty świata kraju winiarskiego jak Chile. Jego wschodnią granicę wyznaczają sięgające ponad 7000 m n.p.m. Andy, zachodnią Ocean Spokojny, północną pustynia Atacama, a południową tzw. Zona Austral, gdzie panuje klimat okołobiegunowy. Winorośl uprawia się zarówno na przedgórzu andyjskim, na terenach już niemal pustynnych, bezpośrednio nad brzegiem Pacyfiku i na głębokim południu kraju. Jednak gros produkcji, zwłaszcza tanich, popularnych win pochodzi z Doliny Centralnej zajmującej olbrzymie połacie środkowej części Chile.
3. Bez filoksery – Dzięki naturalnej izolacji kraju, Chile pozostaje jedynym na świecie poważnym krajem winiarskim, do którego nigdy nie dotarła filoksera. Skutki absencji mszycy powodującej śmierć systemu korzeniowego winorośli gatunku Vitis vinifera są przede wszystkim ekonomiczne – krzewów nie trzeba szczepić na odpornych podkładkach.
4. Oficjalna geografia – Od 1994 r. (z modyfikacją w 2018) obowiązuje w Chile następujący podział na regiony winiarskie (od północy):
- Atacama
- Coquimbo (z podstrefami Elqui, Limarí, Choapa)
- Aconcagua (Aconcagua, Casablanca, San Antonio)
- Valle Central (Maipó, Cachapoal, Colchagua)
- Chile Południowe (Itata, Bío-Bío, Malleco)
5. W stronę oceanu – W ciągu ostatnich dekad chilijskie winnice migrują ku wybrzeżom Pacyfiku. Opływający kraj, zimny prąd Humboldta ma znaczący wpływ na obniżenie temperatury w regionach nadmorskich. Poszukujący lepszej równowagi w winach producenci odkryli dla siebie najpierw regiony takie jak Casablanca, potem San Antonio z podtrefą Leyda, a ostatnio leżące niemal nad samym morzem Zapallar. Najlepiej udają się w nich odmiany takie jak sauvignon blanc, chardonnay i pinot noir, które potrafią zachować tu odpowiednią naturalną kwasowość.
6. Kwestia smaku – Zarówno popularne i tanie wina z supermarketowej półki, jak i drogie ikony z Chile cechuje duża dojrzałość i pełny, owocowy smak. W klasycznym winie spod Andów możemy spodziewać się miękkich, aksamitnych tanin, soczystego owocu, umiarkowanej kwasowości i sporej dawki alkoholu.
7. País, czyli listán prieto – País, pierwsza i przez wiele wieków dominująca w chilijskich winnicach odmiana także i dziś zajmuje wysokie, drugie miejsce (po cabernet sauvignon), jeśli chodzi o areał upraw. Tyle, że do niedawna tłoczono z niej niemal wyłącznie niskiej jakości wina sprzedawane lokalnie. W 2006 roku ampelografowie odkryli, że país to nic innego jak pochodzące z Wysp Kanaryjskich listán prieto. Na początku XXI w. zainteresowali się nim naturaliści, wkrótce też pierwsze país wypuściła na rynek chilijska winiarnia Miguela Torresa. Dziś lekkie, pełne owocu wina z często bardzo starych winnic zyskują coraz większą popularność.
8. Carmenère odkryte na nowo – Od 25 lat firmowa odmiana Chile. Pochodzi z Bordeaux, jest krzyżówką cabernet franc i gros cabernet, a za Atlantyk trafiła w XIX w. Z czasem, ze względu na duże podobieństwo do merlota zaczęła być z nim utożsamiana. Dopiero w 1994 r. odkryto carmenère na nowo. Najchętniej uprawiana jest w Maipo, Rapel i Colchagua. Daje mocne, intensywnie pachnące czarną porzeczką, pełne owocu wina dobrze tolerujące dojrzewanie w drewnie.
9. Sauvignon blanc: jeszcze jedna pomyłka – Także wiele krzewów branych w Chile za sauvignon blanc okazało się zupełnie inną odmianą – sauvignonasse, zwaną też sauvignon vert, a będącą krzyżówką sauvignon blanc i sémillon. W efekcie, na początku tego wieku wielu producentów zdecydowało się na obsadzenie nowych winnic sadzonkami merlota i sauvignon blanc sprowadzonymi z Europy.
10. Winiarscy imigranci – Do rozwoju współczesnego winiarstwa w Chile przyczynili się w dużej mierze wielcy zagraniczni producenci. Po latach zastoju w XX w. nowy impuls dał przemysłowi winiarskiemu Katalończyk, Miguel Torres, który jako pierwszy zastosował w Chile kadzie ze stali nierdzewnej z kontrolowaną temperaturą. Imigranci zaczęli też dojrzewać wino w dębowych beczkach (wcześniej Chilijczycy używali drewnianych kadzi i beczek z dającego przykry posmak drewna rauli (pl. bukan). Wśród inwestorów z zagranicy znaleźli się m.in. Robert Mondavi (Viña Errázuriz), Château Lafite-Rothschild (Los Vascos), Bruno Prats z Cos d’Estournel i Paul Pontalier z Château Margaux (Domaine Paul Bruno), Château Mouton-Rothschild (Almaviva), ale też wielu mniej znanych, ambitnych, młodych winiarzy.
- 3
- …
Komentarze