10 rzeczy o Primorskiej
Wszystko, co musisz wiedzieć o najbardziej fascynującym regionie winiarskim Słowenii.
1. Gdzie leży Primorska (Primorje)? – Region zlokalizowany jest „przy morzu” (jak wskazuje sama nazwa), czyli w zachodniej Słowenii i rozciąga się idealnie wzdłuż granicy z Włochami. Wpływy z sąsiedniego kraju są widoczne w stylu życia, kuchni i oczywiście również na poziomie winiarskich aspiracji i uprawianych szczepów.
2. Z czego wynika jej potencjał? – Primorska znajduje się w strefie klimatu śródziemnomorskiego. Jest to region bardzo ciepły i wilgotny, lecz będący jednocześnie w zasięgu chłodnego alpejskiego powietrza. Gleba jest bogata w minerały. Uprawia się tutaj wiele wcześnie dojrzewających odmian.
3. Jak dzielimy region? – Na Primorską przypada 8 tys. hektarów nasadzeń winorośli. Region dzieli się na cztery mniejsze subregiony. Najbardziej na północ znajduje się Goriška Brda (Wzgórza Gorycjańskie). Poniżej rozciąga się Vipavska Dolina (Dolina Wipawy). Najmniejszym z subregionów jest osadzony na płaskowyżach Kras, leżący pomiędzy Alpami a wybrzeżem Adriatyku. Stawkę zamyka Slovenska Istra, granicząca od południa z Chorwacją.
4. Z jakich szczepów robi się tam wino? – Szczepy z których w Primorskiej robi się wino, to zarówno odmiany endemiczne, jak również włoskie i międzynarodowe inspiracje, które zadomowiły się tu dzięki bardzo dobrym warunkom klimatycznym i siedliskowym. Wśród najczęściej wymienianych odmian znajdują się: refrošk, merlot, cabernet sauvignon i franc, modri pinot, barbera, malvazija, rumeni muškat, beli pinot, chardonnay, sivi pinot, pikolit, pinela, klarnica, rebula, sauvignonasse, zelen.
5. Z czego słynie Goriška Brda?
Na zachętę zacznę od malowniczych krajobrazów. Brda to zielone wzgórza, tarasowe winnice i gaje oliwne. Topografia jest tu niezwykle zróżnicowana. Ważny wpływ na klimat ma silny i chłodny wiatr znad gór. Królują tutaj odmiany międzynarodowe, takie jak sauvignin blanc, pinot grigio, merlot, cabernet sauvignon oraz kilka szczepów lokalnych (rebula, piocolit, sauvignonasse).
6. Co rośnie nad Vipavą? – Vipavska Dolina zawdzięcza swoja nazwę przecinającej region rzece. Leży w sąsiedztwie Brdy i Krasu, na obszarze zróżnicowanej mozaiki unikatowych siedlisk, gdzie klimat śródziemnomorski miesza się z kontynentalnym. Ważne tutaj są odmiany międzynarodowe, jak cabernet sauvignon, merlot, czy włoska barbera. Jeśli chodzi o biel, ławo dostać nad Vipavą świetne pinot blanc, chardonnay, malvaziję czy sauvignon blanc. Warto szukać tutaj lokalnych specjałów, jak półwytrawny vrtovčan i wytrawny vipavec, opartych na szczepach zelen oraz pinela. Polecam pamiętać również o rebuli, doskonałej wręcz w wydaniach macerowanych (pomarańczowych).
7. O czym szepcze burja w Krasie? – Kras to najmniejszy podregion Primorja. Jest przy tym najbardziej autonomiczny, nieco oderwany od reszty. Oddalony od zgiełku miast, emanuje zielenią i spokojem. Położenie na rozległym płaskowyżu, wysokość około 250 m n.p.m. oraz charakterystyczna czerwona gleba (terra rosa), sprzyjają ambitnym winiarzom. Bardzo znanym zjawiskiem w tym obszarze jest zimny, północny wiatr o nazwie burja. Wpływa on na wino, architekturę i życie mieszkańców. Często występuje na etykietach i w logotypach znanych producentów. Powstaje tutaj słynne lokalne wino Teran (Teraton). Jego podstawę stanowi długo macerowana odmiana refrošk (refosco), dająca wina pełne charakteru, ekstraktu i głębi. Nie brakuje w Krasie także naturalnych „pomarańczy” i wyrazistych, pełnych charakteru bieli.
8. Z czego słynie Istria? – Największym atutem Istrii jest położenie na półwyspie i szeroki wydźwięk śródziemnomorskiego klimatu, który wyraźnie obecny jest w charakterze lokalnych win. Królują tutaj odmian czerwone, wszechobecny jest refrošk, często w ciepłym, beczkowym wydaniu. Wśród szczepów białych nie brakuje ciekawych interpretacji chardonnay, ribolli i aromatycznych malvazji oraz muscata. Dwie ostanie bywają także w wersji słodkiej.
9. Z kim trzeba się mierzyć? – Biorąc pod uwagę aspekt motywacyjny, sławni sąsiedzi są bardzo przydatni. Jeśli natomiast chodzi się o rozpoznawalność, konkurencja zza miedzy jest dla Primorkskiej wyzwaniem. Goriška Brda musi mierzyć się z popularnością Collio oraz Colli del Orientali del Friuli. Kras, ze swoim pięknym potencjałem wciąż pozostaje w cieniu włoskiego Karso. Podobne są odmiany i warunki klimatyczne, spójne bywają również style wytwarzanych win. Ambicje słoweńskich producentów znajdują odbicie w rosnącej jakości win.
10. Jakich win warto spróbować?
MARC Vipavska Dolina Pinela 2021 (Wino i My)
Bric Vipavska Dolina Rebula 2018 (Winnice Eurazji, 56 zł)
Bordon Slovenska Istra Refošk 2016 (Kondrat Wina Wybrane, 87 zł)
Moro Goriška Brda Malvazija 2021 (Kondrat Wina Wybrane, 59 zł).
Berce Vipavska Dolina Zelen 2021 (Pinot Company)
Do Słowenii podróżowałam na zaproszenie Słoweńskiej Organizacji Turystycznej oraz autora blogu SlovVine.com.
- 4
- …
Komentarze