10 rzeczy o pedro ximénez
Wszystko, co musisz wiedzieć o (niekoniecznie) najsłodszej odmianie świata
1. Co to takiego – Jedna z najbardziej znanych hiszpańskich odmian winorośli, kojarzona głównie z ciężkimi, gęstymi i bardzo słodkimi winami.
2. Skąd pochodzi – Z Andaluzji. Pierwsze wzmianki pochodzą z początku XVII wieku i dotyczą okolic Malagi. Badania DNA pokazały, że jednym z jego rodziców jest arabska odmiana deserowa gibi, która najprawdopodobniej przybyła na Półwysep Iberyjski w czasach panowania muzułmańskiego.
3. Skąd ta dziwna nazwa – Pedro Ximénez to mniej więcej tyle, co Piotr Kowalski. Nazwisko Ximénez (Jiménez, Giménez) było i jest jednym z najpopularniejszych w Hiszpanii. Podejrzewa się, że naprawdę istniał jakiś Pedro Ximénez, który rozpropagował tę odmianę zapisując się w ten sposób w historii.
4. Jak się to czyta – Podobnie jak w hiszpańskiej wymowie nazwy „México”, x czytamy jak polskie „h” (pedro himenes), ale w Hiszpanii i Ameryce Łacińskiej możemy natknąć się też na formę wymowy z głoską „sz” (pedro szimenes), tą samą, która do dziś pobrzmiewa w angielskim słowie sherry (hiszp. vino de Jerez).
5. Gdzie występuje – Głównie w Hiszpanii, gdzie przypada nań blisko 7 tys. hektarów winnic (2,5 tys. hektara mniej niż 10 lat temu). Jego ulubionym siedliskiem jest apelacja Montilla-Moriles, gdzie zajmuje 70% areału. Odpowiada też za słodką kategorię sherry (P.X.), ale warto pamiętać, że jego areał w Jerez to zaledwie 5%. Spotkać można go też w innych apelacjach Andaluzji, np. w Sierras de Málaga, a także w Estremadurze, Walencji, Katalonii i na Kanarach. Występuje także w Portugalii (pod nazwą perrum), w RPA, Chile i Australii.
6. Jak smakuje? – Pedro ximénez odpowiada za najsłodsze wina świata, z łatwością osiągające poziom 400 gramów cukru na litr, 15–16% alkoholu oraz rzadką koncentrację i złożoność. Typowe nuty to kandyzowane owoce, kawa, czekolada, figi, przyprawy, z wiekiem przybywa akcentów umami, dymu i ziół. W Montilla-Moriles powstają z tego szczepu różne, także wytrawne style: fino (wytrawne, orzeźwiające), amontillado (powolnie utlenione, orzechowe, najczęściej słodkie), oloroso (bogate, słodkie) i palo cortado (styl pośredni między amontillado i oloroso). W przeciwieństwie do sherry większość tych win nie jest wzmacniana spirytusem.
7. Skąd tak ekstremalna słodycz? – Grona przeznaczone na wina słodkie suszy się na słońcu, koncentrując zawarty w nich cukier. Proces ten nazywa się asoleo, trwa do 3 tygodni i jest bardzo pracochłonny, bo wymaga codziennego przewracania kiści na drugą stronę. Najbardziej nadaje się do tego suchy, górski klimat w Montilla-Moriles, dlatego nawet producenci sherry często tam zaopatrują się w winogrona.
8. Czy są też wersje wytrawne? – I to jakie! W w górskich winnicach spod Malagi trwa właśnie odrodzenie mineralnych, arcyciekawych wytrawnych win z tej odmiany.
9. Z czym to się pije? – Słodkie wersje z trudem wytrzymują próbę łączenia z deserami, nawet tymi najsłodszymi, ale jeśli przyjdzie nam ochota na taki ekstremalny duet, warto pomyśleć o słodkich ciastach na bazie bakalii. Często polecaną opcją są lody waniliowe. Wersje wytrawne dobrze komponują się z rybami i owocami morza. Z tymi ostatnimi dobrze zagra także także fino (podobnie jak z prażonymi migdałami albo twardymi serami).
10. Polecani producenci – W Polsce mamy dostęp do win od kilku świetnych producentów Montilla-Moriles, takich jak Alvear (WinnicaLidla.pl i Winkolekcja) i Toro Albalá (Kondrat Wina Wybrane, Festus), słodkich sherry – González Byass (Dom Wina i El Catador), José Estévez (El Catador) – i wytrawnych win ze Sierras de Málaga od Victorii Ordóñez (El Catador).
- 2
- …
Komentarze