Dwie siostry z Riojy: Campo Viejo i Bodegas Ysios
Elena Adell była jedną z pierwszych kobiet Riojy, które w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych wdarły się przebojem do enologicznego światka zdominowanego przez mężczyzn. Jej historia pokazuje, jak wiele zmieniło się w najbardziej znanej apelacji Hiszpanii w ciągu ostatnich trzech dekad. Pod jej okiem wykształciło się całe pokolenie młodych enolożek, które dziś nie boją się eksperymentów.
W czasie mojej wizyty w Logroño spotkałem się z Eleną kilkukrotnie. Mieliśmy sporo czasu, by mówić o jej długiej karierze w roli głównej enolożki Campo Viejo, o trendach w regionie i o tym, dlaczego w czasie zbliżającej się emerytury zamierza zwiedzać świat, w tym Polskę. Jako urodzona logroñesa okazała się też niezawodnym przewodnikiem po fascynującym świecie kulinariów stolicy La Rioja.
Przygodę z winiarstwem zaczęła w 1985 roku, a w 1998 roku dołączyła do zespołu Campo Viejo. Pomijając bodegi rodzinne była pierwszą kobietą-enologiem w regionie. Z czasem jej rola w firmie stałą się na tyle mocna, że jej głos był jednym z decydujących przy projektowaniu imponującej bodegi Campo Viejo leżącej na przedmieściach Logroño.
– Na początku mojej kariery w kobiety praktycznie nie piastowały żadnych kierowniczych stanowisk przy produkcji wina. Na studiach enologicznych byłam jedyną kobietą na roku – mówi. Na pytanie, dlaczego dziś w swoim zespole zatrudnia niemal wyłącznie kobiety, odpowiada: – To wychodzi naturalnie, nie chodzi o karanie mężczyzn. Kobiety nie są ani lepsze, ani gorsze, Równość oznacza dla mnie różnorodność, a nie identyczność. Nie ma na przykład win kobiecych, ani męskich, są są po prostu różne podejścia. Dwie różne kobiety zrobią dwa rożne wina, bo wino to rezultat wielu decyzji i wiele zależy od twojej wrażliwości i filozofii, a nie płci.
Elena Adell była od początku jedną z największych promotorek białych odmian Riojy. W dużej mierze to jej pracy nad zrozumieniem ich potencjału apelacja zawdzięcza rozszerzenie w 2008 roku listy dozwolonych odmian o m.in. szczepy maturana blanca, tempranillo blanco i turruntés. W 2013 roku stworzyła też przy Campo Viejo imponującą winnicę eksperymentalną, w ramach której szczególną uwagę poświęciła maturanie, jednej z białych odmian, które ceni najbardziej. Znana w Hiszpanii przede wszystkim jako enolożka Azpilicuety, riojańskiej bodegi należącej do tej samej grupy (Pernod Ricard), podkreśla, że Rioja jest różnorodnością, a miejsce w niej znajdzie się nie tylko dla wielu odmian, ale i filozofii winiarskich. Viñedo Singular, czyli wina z pojedynczych winnic? – Oczywiście, ten koncept też współtworzymy dzięki innemu naszemu projektowi, Bodegas Ysios – dodaje.
Ysios to jedna z architektonicznych wizytówek Riojy. Zaprojektowana przez Santiago Calatravę, robi spore wrażenie nie tylko z zewnątrz, ale także w środku. Jest wisienką na torcie imperium riojańskiej odnogi Pernod Ricard, do której należą Campo Viejo i Azpilicueta, ambitnym projektem także w sensie czysto winiarskim. Także tutaj główną enolożką jest kobieta – wychowanka Eleny, Clara Canals. Większość win pochodzi ze starych winnic. Te oznaczone jako Viñedo Singular są bardzo drogie, ale jednocześnie wypolerowane zgodnie z najnowszymi trendami – beczka trzymana jest w ryzach, a na pierwszym planie rozpościera się charakterystyka siedliska i jakość owocu. Clara nie boi się sięgać po duże beczki, a nawet cementowe jaja.
Wina sygnowane jako Campo Viejo sytuują się w stosunku do Ysios na przeciwległym biegunie stylistycznym. Tu najważniejszym celem jest dać konsumentom przyzwoitą jakość i powtarzalność za niewielkie pieniądze, a ekspresyjna beczka ciągle ma się dobrze. Elena podkreśla przy tym, że stylistyka Campo Viejo ewoluowała się w ostatniej dekadzie, a czas dojrzewania w dębie jest stopniowo redukowany.
Poniżej przegląd win z obydwu bodeg.
Campo Viejo Rioja Blanco Semidulce 2021
Verdejo z 30 g cukru resztkowego. Pachnie jabłkiem, melonem, miodem i akcentem kwiatowym. Dwuwymiarowe, z niezłą kwasowością, który jest tu największym sprzymierzeńcem pijalności (34 zł). ♥♥+
Campo Viejo Rose 2021
Garnacha na różowo z gron pochodzących z Nawarry. W aromacie: truskawka i gruszka. Charakterne, ze sporą dawką kwasowości i lekką goryczką. Bardziej do jedzenia, niż do plotek. ♥♥♡
Campo Viejo Rioja Tempranillo 2020
Aromat zdominowany jest przez czerwone i ciemne owoce, lawendę i pieprz. Dyskretna w aromacie beczka, daje o sobie wyraźnie znać w ustach. Średnio zbudowane, z wyrazistą, nieco suchą taniną i niezłą kwasowością (34 zł). ♥♥♡
Campo Viejo Rioja Reserva 2017
Tempranillo z dodatkiem mazuelo i graciano, całość dojrzewała 18 miesięcy w amerykańskim i francuskim dębie. Na pierwszym planie: dojrzały owoc (jeżyna, malina), konfitury i akcent kwiatowy. Tanina jest tu zmiękczona (choć nakręca goryczkowy charakter) całość bardziej ułożona i podlana dobrze zintegrowaną kwasowością (47 zł). ♥♥♥
Campo Viejo Rioja Gran Reserva 2015
Ponownie Tempranillo z dodatkiem mazuelo i graciano. Aromat nieco wycofany, zdominowany przez ciemne owoce, kawę, skórę i mocną dawkę dębiny. Tanina w kolejnym, zaawansowanym stadium polerunku, ale nie tracąca goryczkowego charakteru. Średnio zbudowane i najlepiej skrojone z całej stawki Campo Viejo (57 zł). ♥♥♥♡
Bodegas Ysios Rioja Blanco 2020
Viura, na którą składają się owoce z 9 różnych parcel o różnym wieku. Pachnie jabłkiem. gruszka i odrobiną ziół. Lekko pikantne, napięte, z fajną kwasowością i wysokim woltażem (14,5%), którego nie da się ukryć (35 euro). ♥♥♥♥
Bodegas Ysios Rioja Selección 2016
Tempranillo dojrzewające 12 miesięcy w nowym francuskim dębie (co czuć wyraźnie). W aromacie dominują czerwone i ciemne owoce oraz szczypta pieprzu, pojawia się też odrobina mineralności. Owoc jest ładnie wyeksponowany, świeżość – nienaganna, a tanina dobrej jakości (29 euro). ♥♥♥♡
Bodegas Ysios Rioja Grano a Grano 2019
Tempranillo z niespełna hektarowej winnicy La Pedrera nasadzonej w 1962 roku, której podłoże wyróżnia się wysoką zawartością piasku. Dojrzewało 12 miesięcy w amerykańskim dębie. Aromat jest bardzo zmysłowy, lekko kwiatowy, z kamiennym akcentem. Mniej strukturalne, ale bardziej eleganckie, niż poprzednik (75 euro). ♥♥♥♥
Bodegas Ysios Rioja Viñedo Singular Finca El Nogal 2018
Najwyżej położona – na wysokości 600 m n.p.m – winnica w talii Ysios. Tempranillo dojrzewające w dużych, 500-litrowych beczkach. W aromacie zdominowanym przez ciemne i czerwone owoce oraz czekoladę przewijają się też nuty mineralne. Potężna budowa wspiera się na koronkowej strukturze. Strzeliste, przenikliwe i świetnie skrojone (60 euro). ♥♥♥♥+
Bodegas Ysios Rioja Viñedo Singular Finca Las Naves 2018
Prefilokseryczna, nieszczepiona winnica Las Naves liczy sobie 1,1 ha i była nasadzona przed 1902, kiedy dokładnie – nie wiadomo. Rozpościera się na wysokości 560 m n.p.m. W field blendzie dominuje tempranillo, ale towarzyszą mu też inne odmiany, w tym garnacha, graciano i viura. Całość dojrzewała częściowo w dębie, częściowo w cementowym jaju. Więcej tu, niż w pozostałych winach owocu i głębi. Aromat zdominowany jest przez wiśnię, malinę, żurawinę, jeżynę i fiołek. do tego dochodzą delikatna, drobna tanina i niezwykła, niespotykana praktycznie w winach z Riojy nuta różana. Rozłożyste, osobne, a przy tym pełne elegancji (150 euro). ♥♥♥♥♡+
Importerem win Campo Viejo jest Wyborowa Pernod Ricard.
Do Riojy podróżowałem na zaproszenie Campo Viejo.