Na Etnie działa dzisiaj przeszło 150 producentów. Ale i tak fakt, że w Polsce mamy wina od tuzina z nich (poza degustowanymi przez nas również m.in. Cusumano i Pietradolce, których importerzy nie zgłosili się do panelu; na nowego importera czeka Benanti), zakrawa na wielki sukces.

Sława Etny jest bowiem młoda, wielu winomanów w Polsce jeszcze tej apelacji zupełnie nie zna, a w jej wypłynięciu na szersze wody na pewno przeszkadzają wysokie ceny. Nasz panel ujawnił przy tym problemy wieku dziecięcego, z którymi Etna wciąż się boryka: nie wszystkie wina czerwone trzymają równie wysoki poziom, niektóre już w wieku 4–5 lat są bardzo ewoluowane, a radość innych psuje koński brett w stężeniu może parę lat temu wręcz modnym, ale już dziś zupełnie nieakceptowalnym. Białe zaś – wedle niektórych komentatorów o większym tu potencjale niż czerwone – szukają jeszcze swojego stylu. Na rozdrożu między kwasową mineralnością a beczkowym bogactwem wpadają do rowu niezrównoważenia.

Tyle kamyczków do ogródka, który w najlepszych wcieleniach prezentuje się doprawdy okazale. Koncentracja, intensywność i bogactwo, głębia i złożoność owocu, silna wulkaniczna struktura zbudowana na asertywnych, ale pełnych pozytywnej energii garbnikach i kwasowości, potencjał rozwoju i hedonizm – najlepsze wina z Etny mają to wszystko, a do tego coś bezcennego: unikatową osobowość. Za takie butelki owe 200–250 zł nie wydaje się wcale ceną wygórowaną.

Jak kupować wina z Etny

W odróżnieniu od reszty Sycylii rocznik na Etnie ma znaczenie zasadnicze. 2020 był doskonały dla wszystkich kolorów, 2019 i 2017 upalne – lepsze dla czerwonych, 2018 bardzo deszczowy – wina są o wiele bardziej nierówne.

„Contrada” to miejscowy termin na cru – pojedynczą winnicę czy raczej jeden z ponad 100 sektorów winnic na wulkanie. Wina tak oznaczone są droższe i ambitniejsze od win mieszanych z różnych lokalizacji, oznaczonych po prostu „Etna”.

Jeśli znajdziesz wino z Etny w kolorze różowym – kupuj w ciemno, to jedna z najlepszych apelacji na świecie dla tego koloru.

♥♥♥♥♡ Tenuta Delle Terre Nere Etna Montalto 2019

Mocno mineralne w zapachu, w smaku pełniejsze – zrazu rozegrane na nucie jabłkowej obierki i pestki à la chenin blanc, potem pojawiają się delikatne nuty korzenne, szersze winiarskie bary spod znaku orzechowej dębiny. Duży potencjał, na razie to tylko projekt wina – wróćcie do niego za 3 lata (Wine Express, 176 zł).

♥♥♥♥+ Passopisciaro Etna Passorosso 2016

Dużej klasy wino z nutami ciemnych owoców – porzeczki, jeżyny; bukiet nieco w stylu bordeaux i taka też jest koncentracja smaku na podniebieniu. Wino zachowuje jednak mięsistość i mocarne garbniki Etny, jest pełne intensywności, wyraziste, rześkie, muskularne i dumne. Wspaniała butelka (Vini e Affini, 169 zł).

♥♥♥♥+ Tenuta Delle Terre Nere Etna Santo Spirito 2018

Jeśli weźmiemy pod uwagę całą kolekcję Terre Nere, wino z sektora San Lorenzo jest zwykle najbardziej wyraziste i gotowe do picia w młodości. Czerwone owoce, nieco śródziemnomorskich ziół, spora kwasowość. Deszczowy rocznik zrobił tu swoje, winu brakuje intensywności i struktury, żeby zachwycić, nie jest jednak rozwodnione, a jakość owocu i precyzja wykonania są na dobrym poziomie. Potencjał na 4–5 lat dojrzewania (Wine Express, 224 zł).

♥♥♥♥ Ciro Biondi Etna Cisterna Fuori 2017

Zupełnie inna historia niż w przypadku już lekko wysychającego Outis 2017 tego samego producenta – wyższa etykieta Biondich trzyma się mocno, choć owoc zszedł na drugi plan, dominuje mocna wulkaniczna struktura, nuty lawowego pyłu, dające winu niespotykaną długość i długowieczność. Wbrew stereotypom Etny jako wina śródziemnomorskiego, nie ma tu zbyt wiele hedonizmu ani soczystości. Znakomite (Vini e Affini, 189 zł).

♥♥♥♥ Tenuta Delle Terre Nere Etna 2018

Rocznik 2018 był na Etnie deszczowy i wiele win jest rozwodnionych, ale nawet podstawowe Terre Nere jest pełne, dojrzałe, intensywne, sycące, ze świetnym owocem (śliwka) i nutami kwiatowymi eleganckiego nerello. W posmaku trochę wulkanicznego żwiru. Perfekcyjnie zaprojektowane, w swojej cenie – cudo (Wine Express, 108 zł).

♥♥♥♥ Girolamo Russo Etna ’a Rina 2017

Wino już lekko ewoluujące (jak większość czerwieni z Etny z rocznika 2017), z nutami pieczonego mięsa i aceto balsamico, ale pięknie owocowe na podniebieniu z nutami kwaskowatej śliwki i świetnym „ciągiem”. Nie dajcie się zwieść ewolucji w zapachu, taniny są wciąż rześkie, a wino jeszcze się poprawi. Jak na podstawową etykietę producenta – jakość wprost wybitna (Winemates, 129,20 zł).

♥♥♥♥ Girolamo Russo Etna Nerina 2020

Bardzo intensywny zapach wędzonki – z beczki czy gleby? Przebijcie się przez niego, bo krajobraz na podniebieniu jest wspaniały: kaktusy i cytryny, brzoskwinie i kapary, mnóstwo intensywności i wyrazistości. A przy tym wino jest bardzo świeże, napięte i dynamiczne (Winemates, 169,80 zł).

♥♥♥♥ Tenuta Delle Terre Nere Etna 2019

Świetna butelka jak na podstawową etykietę producenta, pełna owocowych smaków, podbita lekką redukcją, nutami drożdżowego osadu, mineralną pikanterią, morską świeżością. Dobra cena! (Wine Express, 109 zł).

♥♥♥♡ Ayunta Terre Siciliane Nerello Mascalese 2019

Leciutkie podejście do nerello, bez tanin i wulkanicznej struktury, cała uwaga pada na owoc: soczyste, atrakcyjnie czyste maliny i truskawki z lekkim pieprzykiem. Jesteśmy niedaleko od lekkiego langhe nebbiolo (Vini e Affini, 95 zł).

♥♥♥♡ Ayunta Etna Piante Sparse 2019

Ciepły rocznik dał wino krągłe, dojrzałe i mocno owocowe mimo niskiej zawartości alkoholu: melon i brzoskwinia na lekko słonym, ale nie mineralnym tle. (Vini e Affini, 116,85 zł).

♥♥♥♡ Ciro Biondi Etna Outis 2017

To podstawowe wino producenta dobrze się trzyma – zwłaszcza jak na gorący rocznik 2017, w wielu winach już wysychający. Mimo ewolucji i lekkich nut zwierzęcych ma wciąż sporo nut owocowych i ogólny sznyt. Do wyższej oceny brakuje nieco elegancji i świeżości. (Vini e Affini, 139 zł).

♥♥♥♡ Donnafugata Etna Sul Vulcano 2018

Smaczna biała Etna, powoli już ewoluująca w kierunku owocowego dżemu, wosku. Pozostaje wszak napięta, świeża, lekko słona, z nutą skórki z grejpfruta (Le Barbatelle, 154 zł).

♥♥♥♡ Donnafugata Etna Sul Vulcano 2017

Blady kolor i bardzo lekki jak na Etnę rejestr, typowy dla stylu Donnafugaty: przecier truskawkowy, maliny, lekka wanilia. Na podniebieniu przyjemny pieprzyk i szczypta zielonkawych szy- pułkowych tanin. Niezbyt intensywne, niespecjalnie głębokie, proste, ale i autentyczne (Le Barbatelle, 144 zł).

♥♥♥♡ Tenuta Di Fessina Etna Erse 2020

Wino bardzo zielone w rejestrze, z nutami niedojrzałej gruszki i kaktusa, mocno kwasowe, by nie rzec – kwaśne. Ma średnie ciało i przyzwoitą głębię, ale nieco za mało owocu i polerunku, by być czymś więcej niż przybliżeniem Etny (Mielżyński, 92 zł).

♥♥♥+ Ayunta Etna Navigabile 2018

Kontrowersyjne wino, mocno zwierzęce, z nutami brettu, sierści, lekko już ewoluujące, natomiast bez przesadnie intensywnego owocu, który by tę jazdę po estetycznej bandzie uzasadnił (Vini e Affini, 139 zł).

♥♥♥ Tenuta Di Fessina Etna Erse 2017

Styl w zasadzie antykwaryczny, wino już wysychające, odsłaniające nuty zwierzęce, końskie – i to w stężeniu dziś już nieakceptowalnym. Jest ogólnikowa elegancja, ale brak prawdziwego owocu (Mielżyński, 78 zł).

Degustowali Ewa Rybak i Wojciech Bońkowski.