10 rzeczy o verdicchio
… czyli prawdopodobnie najlepszej białej odmianie Włoch
1. Co to takiego? – Flagowa odmiana regionu Marchia (Marche). Ian d’Agata określił ją w swojej książce Native Wine Grapes of Italy mianem „prawdopodobnie najlepszej białej odmiany Włoch”.
2. Skąd się wzięło verdicchio? – Z Veneto. Szacuje się, że w okolicach XV wieku wywędrowała na południe, do swojej drugiej ojczyzny. Pod względem genetycznym trebbiano di soave (turbiana) i verdicchio to jedna i ta sama odmiana. Styl win z Marche różni się jednak od tych z Soave.
3. Gdzie występuje verdicchio? – Łączny areał verdicchio i trebbiano di soave wynosi 3,5 tys. hektarów. 64% przypada na Marche, 20% na Lombardię i 18% na Veneto. Jeśli weźmiemy pod uwagę tylko wariant genetyczny nazywany verdicchio, na Marchię przypadnie aż 95% nasadzeń. Najlepsze efekty odmiana daje w okolicach miasteczka Jesi położonego w środkowej części Marche, nad rzeką Esino. Najważniejsze apelacje to Verdicchio dei Castelli di Jesi DOC, Castelli di Jesi Verdicchio Riserva DOCG i Verdicchio di Matelica DOC. Występuje też m.in. w Trydencie. W przeciwieństwie do innych ważnych białych szczepów Italii, takich jak vermentino czy fiano, nie zrobiło jeszcze międzynarodowej kariery.
4. Czym pachnie i jak smakuje Verdicchio? – Typowe aromaty verdicchio to: jabłko, gruszka, pigwa, cytrusy (grejpfrut), zioła (szałwia); rzadziej występują białe kwiaty, owoce zielone (agrest) i dojrzalsze, egzotyczne (ananas), rumianek. W winach kilkuletnich pojawiają się nuty miodu, kopru włoskiego i migdałów. Verdicchio jest jednym z najbardziej strukturalnych i długowiecznych białych win świata. Wysoka zawartość polifenoli, mocna kwasowość i alkohol z łatwością osiągający poziom 15 proc. tworzą mieszankę, który trudno pomylić z jakąkolwiek inną odmianą. Do tego dochodzą ziołowe, wręcz wermutowe nuty i mineralność, która daje o sobie znać zwłaszcza w winach pochodzących z wyżej położonych winnic.
5. Verdicchio dei Castelli di Jesi DOC – Kluczowa apelacja dla tego szczepu, stworzona w 1968 roku. Riserva została podniesiona do statusu DOCG w 2010 roku. Verdicchio dei Castelli di Jesi DOC obejmuje 18 gmin i 1,8 tys. hektarów. Ciągnie się od miasteczka Morro d’Alba, oddalonego ok. 10 km od Adriatyku, na wschodzie, do Apeninów na zachodzie. Północną granicą jest rzeka Cesano, południową – Musone. To tu verdicchio osiąga wyżyny soczystości, struktury i koncentracji.
6. Verdicchio di Matelica DOC – Mniejsza, ale zyskująca na znaczeniu apelacja powstała w 1967 (Riserva ma status DOCG od roku 2010). Zajmuje obszar 260 hektarów. Kluczowe winnice są położone w górnym biegu rzeki rzeki Esino, na wysokości ok. 400–700 m.n.p.m. Z racji większej odległości od Adriatyku i bliskości Apeninów klimat jest tu chłodniejszy, co przekłada się na wina mające mniej ciała i nieco niższy alkohol, mogące się za to pochwalić większą świeżością i mineralnością.
7. Czy warto odwiedzić Marchię? – Jak najbardziej! Piękne plaże, krajobrazy przypominające Toskanię oraz mniej turystów i niższe ceny niż u obleganego sąsiada tworzą z ojczyzny verdicchio region arcyciekawy turystycznie. Wielu producentów dysponuje świetną bazą enoturystyczną, a jeśli chcecie wybrać się tam na dłużej, czekają na Was położone na malowniczych wzgórzach domy do remontu, które możecie kupić za symboliczne 1 euro. Warte odwiedzenie jest pamiętające czasy rzymskie i zbudowane częściowo na planie antycznego amfiteatru miasteczko Jesi. Będąc tam, zajrzyjcie koniecznie do niepozornej restauracji Hostaria S. Lucia prowadzonej przez Gianni Giacaniego, który podaje najlepsze ryby, owoce morza i bottargę w okolicy.
8. Z czym pić Verdicchio? – Połączenia kulinarne to najsłabsza strona tego fantastycznego szczepu. W towarzystwie dań często eksponuje swoją goryczkę i wysoki poziom alkoholu (nie próbujcie na przykład łączyć go ze szparagami!). Lżejsze wersje dobrze łączą się z rybami, owocami morza i pesto. Doskonale wypada verdicchio przed posiłkiem, jako aperitif.
9. Dziwna butelka verdicchio – Zielona butelka w kształcie amfory była do niedawna jednym ze znaków rozpoznawczych Verdicchio dei Castelli di Jesi. W połowie ubiegłego wieku nazwano ją „lollo” na cześć Giny Lollobrigidy. Wielu producentów uważa ją dzisiaj za obciach, ale są i tacy, jak Carlo Paoloni, właściciel Tombolini, którzy uczynili z niej marketingowe koło zamachowe.
10. Polecani producenci – Najlepszych producentów znajdziemy na południowym, wyżej położonym krańcu Verdicchio dei Castelli di Jesi DOC, w gminach Staffolo, Apiro, Cupramontana i Cingoli. Warte spróbowania są wina od dostępnych w Polsce winiarni: Pievalta (do kupienia na Wina.pl), Stefano Antonucci (Włoska Winnica), Sartarelli (Dioznizos), Garofoli (Kondrat Wina Wybrane) i Umani Ronchi (North Coast). Wciąż niedostępne (lub głęboko ukryte) są w Polsce verdicchio od takich gwiazd jak Andrea Felici, Villa Bucci, Tavignano czy La Staffa.
- 1
- …
Komentarze