• Włochy
• Piemont
• Muscat Blanc
• Asti

10 rzeczy o asti

1. Co to jest asti? – Asti spumante (lub tylko asti; od czasu wprowadzenia apelacji Asti DOCG część producentów zarzuciła używanie na etykietach nazwy spumante) to musujące, aromatyczne włoskie wino z odmiany moscato bianco. Łatwe w piciu, idealne na lato, wesołe i imprezowe. Ma niski poziom alkoholu (tylko 5–7%), rześką kwasowość i zazwyczaj wysoki cukier resztkowy (choć od kilku lat powstają też wersje wytrawne – Asti Secco DOCG).

2. Z czego powstaje asti? – Najczęściej w 100 proc. z winogron odmiany moscato bianco (muscat blanc à petits grains), która charakteryzuje się drobnymi, zielonkawożółtymi owocami o cienkiej skórce i wyjątkowo aromatycznym miąższu. Przepisy apelacyjne dopuszczają wykorzystanie do 3 proc. innych odmian aromatycznych.

3. Jak powstaje asti? – Przeważnie metodą Charmata, we Włoszech określaną jako metoda Martinottiego (jedna fermentacja w hermetycznie zamkniętych zbiornikach stalowych). Jednak ostatnio część producentów robi je także metodą tradycyjną (wtórna fermentacja w butelce, min. 9 miesięcy na osadzie). Takie wersje asti mają mocniejszą strukturę, drobniejsze i bardziej trwałe bąbelki oraz wyraźniejszą nutę drożdży, co czyni je winami o szerszym zastosowaniu gastronomicznym.

4. Gdzie powstaje asti? – Terroir Moscato d’Asti DOCG oraz Asti DOCG i Asti Secco DOCG to 51 gmin położonych w Piemoncie na wapiennych wzgórzach między prowincjami Cuneo (tu znajduje się najwięcej winnic) oraz Asti i Alessandria. Apelacja Asti DOC powstała w 1967 roku. Jej wprowadzenie miało na celu uregulowania prawne związane z wytwarzaniem wina, m.in. określenie maksymalnej wydajności z hektara (obecnie to 10 ton na hektar). W 1993 roku Asti DOC została przekształcona na znacznie bardziej restrykcyjną DOCG , która zaświadcza dodatkowo, że wina są sprawdzane i degustowane przed butelkowaniem, a samo butelkowanie odbywa się wyłącznie na terenie DOCG. Obecnie obszar Asti DOCG to 9700 ha. 

5. Czym pachnie i jak smakuje asti? – W nosie kwiaty pomarańczy, cytryny, akacji, wiciokrzewu, lipy, jaśminu; miód; brzoskwinie, gruszki i jabłka. Asti spumante nazywane jest „winem winogronowym” – ma bardzo wyraźny smak owoców, z których zostało zrobione.

6. Asti spumante a moscato d’asti – To bliscy kuzyni – oba wina pochodzą z Piemontu, z tej samej apelacji Asti DOCG, oba robione są z moscato bianco i najczęściej metodą Charmata, oba są musujące, niezbyt mocne i najczęściej z wysokim cukrem resztkowym – ale są też między nimi różnice.

– Asti spumante to wino musujące, zamykane korkiem szampańskim, a moscato d’asti musuje znacznie słabiej, bywa określane jako półmusujące (frizzante) i zamykane jest zwykłym korkiem, a czasami nakrętką.

– Poziom alkoholu w asti spumante waha się między 6 a 9 proc. (najczęściej wynosi 7,5 proc), a moscato d’asti ma z reguły zaledwie 5,5 proc.

– Asti spumante może być zarówno słodkie, jak i wytrawne; ostatnio znacznie lepiej niż słodkie, sprzedają się wersje extra dry i brut. Moscato d’asti to wino o wysokim poziomie cukru resztkowego – 100–150 g/l – jednak jego soczystość, świeżość i owocowość oraz leciutkie, drobne bąbelki sprawiają, że nie odbiera się go jako przesadnie słodkiego.

7. Jak pić asti? – Schłodzone; idealna temperatura to 6-8 stopni. Można podawać w fletach szampańskich albo w zwykłych kieliszkach do białego wina. Najważniejszą cechą asti spumante, podobnie jak moscato d’asti, jest jego świeżość i owocowy charakter, na pewno nie warto więc chować butelki na później (choć dokładny wiek wina dość trudno ustalić – większość butelek z apelacji Asti DOCG jest nierocznikowa).

8. Z czym podawać asti? – Słodsza wersja asti spumante pasuje do deserów, zwłaszcza tych ze świeżymi owocami, przede wszystkim z truskawkami. To wino można też podać do wędlin, zarówno suszonych, jak i wędzonych, bo elegancko podkreśla słoność. Dobrze schłodzone jest znakomite solo, zamiast deseru na zakończenie posiłku.

Wytrawne asti spumante z powodzeniem zastąpi podczas posiłku dowolne inne musujące wino o świeżym, owocowym charakterze: franciacortę czy prosecco. Można więc podać je na aperitif, będzie też pasowało do świeżych młodych serów (ricotty, serków kozich, fety, mozzarelli), do dań z białego mięsa drobiu, ryb i skorupiaków, do prostych wersji risotta (cytrynowe z młodym groszkiem, wiosenne z zielonymi warzywami, z porami, ze szparagami).

Z kolei moscato d’asti dobrze łączy się z ciastami – od najprostszych biszkoptowych i lekkich ucieranych, poprzez tarty owocowe i ciastka z dodatkiem migdałów i/lub suszonych owoców, po typowo włoskie ciasta świąteczne – panettone i pandoro. Z kolei na zasadzie przeciwieństw, słodycz moscato d’asti jest w stanie podkreślić słoność i pikantny smak potraw: pasuje np. do salami z figami, prosciutto z melonem, do kuchni indyjskiej oraz ostro przyprawionych dań z owocami morza.

Apelacja Asti DOCG gwarantuje najwyższą klasę win – podobną wymowę w przypadku jedzenia mają oznaczenia DOP (Chroniona Nazwa Pochodzenia), IGP (Chronione Oznaczenie Geograficzne) lub STG (Gwarantowana Tradycyjna Specjalność). Miejmy to na uwadze, szukając towarzystwa dla asti czy moscato d’asti – warto łączyć najlepsze z najlepszym.

9. Koktajle na bazie asti – Zarówno asti, jak i moscato d’asti są świetną podstawą drinków. Na asti secco można robić wszelkie drinki, który podstawą jest z reguły prosecco czy szampan. Kilka dobrych przepisów można znaleźć tutaj (np. Asti Tonic: do szklanki z kostkami lodu wlać 1 część asti secco DOCG i tyle samo świeżo wyciśniętego soku pomarańczowego; dolać 2 części toniku, dorzucić 2 listki tymianku i plasterek pomarańczy) lub Consorzio Asti DOCG.

10. Polecani producenci asti i moscato d’asti – Do największych należą bez wątpienia Cinzano, Gancia oraz Martini & Rossi. Jednak warto polecić też mniej znanych, takich jak Bosca, Cuvage, La Caudrina, Contratto, Riccadonna; kontakty do wszystkich producentów zrzeszonych w Consorzio Asti DOCG można znaleźć na stronie astidocg.it.

Tekst powstał w ramach wyjazdu organizowanego i finansowanego ze środków kampanii „Enjoy European Quality Food” nr 824824 (Rozporządzenie Unii Europejskiej nr 1144/2014)