• Aleksander Baron
• Michael Pollan
• Sandor Katz

Smak dłoni

Nazwanie pisma bywa równie trudne, co nadanie imienia dziecku. A nawet jeszcze trudniejsze, bo rodziców przedsięwzięcia jest na ogół więcej niż dwoje. Po części podekscytowanych, po części sparaliżowanych odpowiedzialnością, co w żadnej decyzji nie pomaga. Jednak Ferment przemówił do nas od razu, choć jeszcze przez chwilę obracaliśmy w głowach konsekwencje. Co na to Rada Języka Polskiego, czyli w tym przypadku słownik? Co na to nasza rodzina, czyli czytelnicy? Co na to koledzy w szkole, czyli branża?

Słowo ferment nie wszystkim dobrze się kojarzy, co mnie – jego fankę – cokolwiek zaskakuje. Najwyraźniej tam, gdzie mowa o lajfstajlu, niektórzy wolą słowa bezpieczne i gładkie. Takie, które nie sugerują chaosu. Nie każą zachodzić w głowę. I broń Boże nie narzucają się wyobraźni nieprzyjemnym zapachem. My, mówiąc ferment, mamy na myśli przede wszystkim twórcze wrzenie. Bez fermentu nie ma kultury. W przenośni i dosłownie. Z chwilą gdy walka o przeżycie przestała być jedynym zmartwieniem, koczownik mógł się zatrzymać i dostrzec przemiany materii. Wczorajszy włóczęga stał się członkiem zhierarchizowanej, wymieniającej się usługami społeczności mniej więcej wtedy, gdy odkrył proces fermentacji. Czasy pierwszego wina to czasy pierwszych złożonych religii. Czasy pierwszego chleba to czasy tworzenia się państwowości. Gdyby nie ferment, nie byłoby greckiego sympozjonu, a bez niego nie byłoby nas ze wszystkim, co dziś uznajemy za specyficznie ludzkie: łaknieniem estetycznych wzruszeń, zachodnim rozumieniem publicznej debaty, potrzebą ostentacyjnej konsumpcji, sztuką uwodzenia... Rozdartych między uwewnętrznionym przymusem umiaru a pociągiem do ekscesów.