• Ferment

Podkarpacie: nowe otwarcie

Choć we współczesnej historii polskiego winiarstwa miejsce Podkarpacia jest niepodważalne, to największe wrażenie robią zmiany, jakie zaszły tam w ciągu ostatnich kilku lat.

Mieszkańcy centralnej Polski – nie mówiąc już nawet o tych z dalszych rejonów kraju – nie należą do szczególnych beneficjentów połączeń komunikacyjnych z Podkarpaciem. Owszem, do Rzeszowa, stolicy regionu, można jeszcze polecieć z Warszawy samolotem (nawet kilka razy dziennie), ale wciąż nie rozwiązuje to kwestii dotarcia do poszczególnych winnic. Połączenia kolejowe np. z Jasłem przypominają senny koszmar, ta sama podróż busem grozi śmiercią na każdym z zakrętów ruchliwej drogi krajowej, bo kierowcy pędzą jak szaleni, nie przejmując się specjalnie ograniczeniami prędkości. Pozostaje własny samochód, ale w tym przypadku, nawet przy najbardziej pomyślnych wiatrach, droga zajmie minimum cztery godziny. To wszystko sprawia, że sam odwiedzam tamtejszych producentów maksymalnie cztery razy w roku. Jednak dzięki temu zmiany w tamtejszym winiarstwie widzę znacznie wyraźniej.

Na początku był Dionizos

Winiarska historia tego regionu początkowo przebiegała podobnie jak w innych częściach kraju. W XI i XII wieku pierwsze winnice zostały zasadzone tu przez zakonników – benedyktynów i cystersów, do których z czasem dołączyli dominikanie i franciszkanie, a nawet biskupi obrządku bizantyjskiego. Duży wkład w dalszy rozwój mieli także książęta przemyscy, za czasów których Przemyśl stał się istotnym ośrodkiem winiarskim, a krzewy winorośli zaczęły pojawiać się w okolicach Jasła, Kołaczyc i Krosna – choć w tym ostatnim mieście już za sprawą niemieckich osadników z XIV wieku. Również zmierzch produkcji wina nastąpił tu z podobnych powodów jak gdzie indziej – w XVII wieku pogorszyły się warunki klimatyczne (tzw. mała epoka lodowcowa), a ze względu na stale rosnący import spadła też opłacalność. W wielu podkarpackich miastach wybudowano specjalne składy, w których dojrzewały w beczkach sprowadzane z Węgier wina. To wszystko wytworzyło swoistą wyrwę w tutejszym winiarstwie – i to na ładnych paręset lat.