Piemont do odkrycia – Grignolino i Barbera
Mogłoby się wydawać, że winiarski Piemont nie ma przed nami żadnych tajemnic. Wszak Barolo, Barbaresco, Barberę i Dolcetto z Alby i Asti czy Roero Arneis znają winomani. A przecież to tylko mały fragment niezwykłej układanki, jaką jest drugi co obszaru region winiarski Włoch. Naprawdę warto rozejrzeć się, sięgnąć głębiej, żeby odkryć rzeczy, które nie śniły się młodym klerykom. Ja w taką eskapadę wyruszyłem, zaproszony przez tamtejszych producentów, do Monferrato.
Monferrato to historyczny okręg, leżący w administracyjnych prowincjach Alessandria i Asti, który ze względu na swój urok i kulturowe walory w 2014 roku został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Szczególną uwagę przykuwają drążone w miękkim piaskowcu piwnice zwane infernot, które służyły lokalnej ludności do przechowywania żywności i wina w niemal chłodniczych warunkach, oraz malowniczy, pofałdowany krajobraz, nierozerwalnie związany z uprawą winorośli. Z winiarskiego jednak punktu widzenia Monferrato wprowadza nieco zamieszania, a to dlatego, że na jego terenie leży kilka apelacji – a na przykład taka Barbera może być denominowana jako Barbera d’Asti, ale też Barbera del Monferrato. Dlatego winiarze poszukując nowych dróg i obok Barbery stawiają na endemiczny szczep obecny tutaj od stuleci – Grignolino.
Grignolino charakteryzuje się wyraźnymi taninami (wynikającą z dużej liczby pestek w jagodach), ostrą kwasowością i jasną barwą. Brzmi znajomo? Nebbiolo bis? Nie do końca. W przeszłości z Grignolino produkowano wina codzienne, do bezrefleksyjnego popijania ravioli czy wędlin. Producenci z Monferrato chcą jednakowoż zbić na tym szczepie kapitał i wybić na winiarską niepodległość. Próbują różnych sposobów, które można podzielić na dwie kategorie – powrót do korzeni, czyli lekkie, bezbeczkowe wina o dużym potencjalne kulinarnym (taniny, kwasowość), oraz nowoczesność rozumiana jako atak dębu, nadanie muskulatury wątłemu ciału (co często kończy się raczej jak wstrzyknięcie syntholu w biceps niż uczciwa praca z hantlami).
Podczas degustacji zorganizowanej przez miejscowych producentów w malowniczym Serralunga di Crea, znanym przede wszystkim z zespołu kaplic Sacro Monte di Crea nad miasteczkiem, piliśmy Grignolino del Monferrato Casalese i Grignolino d’Asti oraz Barberę d’Asti i Barbera del Monferrato. W Grignolino wyraźnie widać, że każdy producent w swoim portfolio za wszelką cenę chce mieć styl tradycyjny i nowoczesny. Jednak udaje się to z różnym powodzeniem.
Primo Canato – wino tego butikowego producenta robi solidne wrażenie: smakują wiśniową nalewką, anyżem, słodką taniną, ma świetny balans między owocem a beczką. Tym bardziej robi wrażenie, że jego młodszy brat to brettowy śmierdziuch o smaku wody po ogórkach. Z drugiej strony jego „pét-nat” (wino musujące robione tzw. metodą pradawną) z Grignolino to jedno z ciekawszych win musujących, jakie piłem podczas tego pobytu w Piemoncie.
L’Uccelletta od Vicary raczy miłą wiśnią, szczyptą lukrecji i waniliowego twarożku. Jak na Grignolino ciało solidne, krągłe, a kwasowość dobrze łączy się w finiszu z delikatną goryczką.
Monte della Sala 2013 produkowane przez Gaudio (o którego podstawowym Grignolino Wojciech Bońkowski już pisał – i zgadzam się z nim, w roczniku 2015 to nadal bardzo solidne wino) to równie zgrabne połączenie dębu i owocu. Jest eukaliptus, kawa, ciemne owoce i bardzo ładny, soczysty finisz.
Tenaglia zaprezentowała bardzo solidne podstawowe, bezbeczkowe Grignolino o nutach herbaty, czarnej porzeczki i truskawkowego dżemu. Wino nieco jesienne, liściaste i przez to całkiem intrygujące.
Przygotowane przez producentów Barbery trzymały równy poziom, choć w zasadzie żadna z nich nie zachwyciła. La Scamuzza Vigneta Amorosa 2011 była nieco zielona, ale ta zieloność nie przysłoniła czarnej porzeczki, borówki i goździków. Bardzo soczyste i o słodkim finiszu.
Uviglie Pico Gonzaga 2013, dojrzewające w tonneaux (beczki 500-litrowe) przez 20 miesięcy to kawał porządnego, solidnego wina. Sporo leśnych jagód, ładnie wkomponowana beczka, objawiająca się aromatami kawy i waniliowego serka. Może się spodobać nad Wisłą.
Tenuta Montemagno Mysterium 2013 jest bardziej eleganckie od poprzednika. 12 miesięcy w 2500-litrowych kadziach wygładziło krawędzie, ładnie wkomponowało nuty pieprzne z wiśniowymi i jagodowymi. Bardzo dobra interpretacja szczepu.
Na koniec panelu, chyba na osłodę po dość przeciętnej degustacji, w nasze kieliszki trafiło Gaudio Dolce Stil Novo – czerwone musujące wino ze szczepu Malvasia di Casorzo d’Asti. Bardzo przyjemnie słodkie, pełne owoców ale też lekko kwiatowe. Ok. 100 g cukru i aż żal, nie było do tego pasztetu z żurawiną albo śliwką. Prawdziwe guilty pleasure.
Po tym jednak refleksja jest nader smutna. Mimo, że producenci chcą znaleźć miejsce dla Grignolino, nie będzie to łatwe. Promowany przez nich styl, czyli używanie beczki, jest chyba nieco sprzeczny z naturą szczepu, ale też z tradycją. Z kolei tradycyjny model to rzecz raczej dla winnych poszukiwaczy, niż szerokich mas. Choć dzień wcześniej charyzmatyczny Carlo Santopietro, zarządca Azienda Agricola Il Mongetto, pokazał, jak piękne, prostolinijne i smaczne może być to wino. Ale to wymaga powściągliwości i umiaru. Tego tamtejszym producentom życzę najbardziej.
Do Monferrato podróżowałem na zaproszenie miejscowych producentów.
- 8
- …
Komentarze