5 rzeczy o Korsyce
Korsyka i jej wina – przewodnik
1. Dlaczego Korsyka? – wina z Korsyki różnią się zasadniczo zarówno od win francuskich, choć Korsyka jako region winiarski wymieniana jest jednym tchem z Prowansją, jak i włoskich, choć dominujący na wyspie szczep niellucciu jest genetycznie tożsamy z toskańskim sangiovese. Wina korsykańskie są często szorstkie, nieupiększane, za to w najlepszym wydaniu mają niecodzienne aromaty i głębię. W dodatku ze względu na wyjątkowo dla winorośli zdrowy klimat, większość winiarzy hołduje uprawie ekologicznej, nie używając nawozów sztucznych ani chemicznych środków ochrony roślin.
2. Białe szczepy Korsyki – wśród szczepów białych króluje vermentinu (17% nasadzeń), dający wina średnio aromatyczne, z nutami kwiatów, owoców i ziół, pełne, z goryczką na finiszu. Na etykietach często znajdziemy jego korsykańską nazwę – malvoisie de Corse. Drugim najbardziej rozpoznawanym szczepem jest muscat blanc à petits grains. Na północy wyspy w Cap Corse i Patrimonio daje słodkie wina wzmacniane AOC Muscat du Cap Corse. W cieniu tych dwóch odmian renesans przeżywa autochtoniczny szczep biancu gentile, z którego powstają wina wyraziste, z aromatami egzotycznych owoców, cytrusów, moreli. W ustach pełne, krągłe, tłuste. Pozostałe to chardonnay (w vins de pays) oraz uprawiane w śladowych ilościach autochtoniczne szczepy: riminese, carcajolu bianco, codiverta, genovese, brustianu, rossola bianca, biancone,
3. Czerwone szczepy Korsyki – dwa szczepy stanowią esencję korsykańskich win: niellucciu (35% upraw) oraz sciaccarellu (15%). Ten pierwszy, genetycznie tożsamy z sangiovese, daje wina złożone i bogate, z aromatami fiołków, lukrecji, czerwonych owoców, pestek, przypraw, z nutami balsamicznymi i zwierzęcymi, garbnikowe, zadziorne, często muskularne. Z kolei sciaccarellu to wina lżejsze, delikatniejsze, z przewagą aromatów owocowych (truskawki, maliny, porzeczki), obok których pojawiają się nuty ziół, przypraw, skóry. Obok tych dwóch odmian pojawia się, a właściwie powraca do łask szczególnie na południu wyspy, szczep barbarossa. W kupażach znajdziemy często syrah i grenache oraz, w vins de pays, merlot. Zanikające odmiany autochtoniczne to: aleatico, carcajolu nero, cortinese nera, murescola, minustellu i morescola.
4. Klasyfikacja win korsykańskich – na Korsyce nie produkuje się win stołowych. Przy nasadzeniach 8 tys. hektarów szkoda każdego metra na najtańsze wina. Wina regionalne w dwóch wydaniach – vin de pays de l’Île de Beauté i vin de pays des Portes de Méditerranée – to 66% produkcji Korsyki. Produkowane na ogół przez spółdzielnie, są łatwe w piciu, lecz charakter korsykańskich odmian jest w nich łagodzony przez znaczący udział grenache, syrah, chardonnay – w sumie miłe wina dla turystów. Najlepsze korsykańskie wina powstają w dziewięciu opisanych poniżej strefach AOC. Dwie z nich to Ajaccio i Patrimonio, trzecia to po prostu AOC Corse. Kolejnych pięć stref to AOC Corse z dodatkowym wyróżnieniem siedliska. Ostatnia apelacja – Muscat du Cap Corse – dotyczy win słodkich wzmacnianych.
AOC Ajaccio – obejmuje 242 hektary upraw rozłożonych wokół zatoki Ajaccio. Podłoże granitowe, dzięki schodzącym wprost do morza masywom górskim. Ajaccio to królestwo szczepu sciaccarellu, który jak w żadnym innym miejscu wyspy ma tu przewagę. Dzięki temu wina są gładkie, owocowe, często lekkie, czasami nieco korzenne, zawsze finezyjne, z dużą elegancją. Wina białe, głównie z vermentinu, są pełne, krągłe, lekko tłustawe. Najlepsi winiarze: Domaine Comte Abbatucci, Comte Peraldi, Clos Alzeto, Clos Capitoro i Domaine Pratavone.
AOC Patrimonio – 409 hektarów winnic leżących w kilku malowniczych dolinach górskiego masywu otaczającego nadmorski kurort Saint-Florent. Przeważają tu gleby gliniasto-wapienne i łupkowe na podłożu granitowym. Powstają tu najlepsze wina Korsyki. Białe to znowu vermentinu, w czerwonych dominuje niellucciu, dostarczając win charakternych, o mocnych aromatach, wyrazistych taninach i długim potencjale dojrzewania. Jest tu ponad 30 producentów, wśród których liderem jest nieco szalony Antoine Aréna; tuż za nim Yves Leccia i Christophe Ferrandis z Clos Signadore. Dobre wina robi także Orenga de Gaffory.
AOC Corse Calvi – na południe od Patrimonio, między portem Calvi a zboczami masywu Montegrosso, leży apelacja AOC Corse Calvi. Liczące 276 hektarów winnice znajdują doskonałe warunki w nasłonecznionych dolinach kilku spływających z gór rzek: Figarella, Bartasca i Reginu. Aluwialne gleby złożone ze żwirów, iłów i wapieni na podłożu granitowym. Główne odmiany to: sciaccarellu, niellucciu, grenache i vermentinu. Wina czerwone najbardziej, wśród korsykańskich, miękkie, giętkie i soczyste, przypominające południe Rodanu. Polecam szczególnie Domaine Alzipratu, Enclos des Anges i Domaine Maestracci.
AOC Corse Sartène – leży w południowo-zachodniej części wyspy. Winorośl, przede wszystkim sciaccarellu, niellucciu, barbarossa i vermentinu uprawia się na glebach o podłożu granitowym, głównie w dolinach rzek Baracci, Rizzanèse i Ortolo, na powierzchni 163 hektarów. Tutejsze wina czerwone są solidnie zbudowane, intensywnie owocowe z dużą ekspresją aromatów. Różowe krągłe i cieliste, zaś białe pełne i bardzo aromatyczne. Polecani producenci to: Domaine Fiumicicoli, Domaine Sant’Armettu i Domaine San Micheli.
AOC Corse Figari – na wschód od Sartène znajduje się kolejna strefa winnic, AOC Corse Figari, najbardziej na południe wysunięta apelacja Francji. Leżące w pobliżu wybrzeża, u stóp masywu Montagne de Cagna, na granitowym plateau, przecinanym licznymi, spływającymi z gór rzekami, winnice (130 hektarów), korzystają z doskonałego nasłonecznienia. Wina, zwłaszcza różowe i białe odznaczają się sporą finezją. Najlepsi: Clos Canarelli oraz Domaine de Tanella.
AOC Corse Porto-Vecchio – winnice rozciągają się wzdłuż południowej części wschodniego wybrzeża Korsyki, między Bonifacio a Solenzarą. Gleby zróżnicowane od wapiennych, przez margle aż po granit. Apelacja obejmuje 90 hektarów winnic, dostarczając win zadziornych, nieco dzikich i rustykalnych, mających obok Patrimonio największy potencjał dojrzewania.
AOC Corse Coteaux du Cap Corse – leży na półwyspie Cap Corse wyrastającym z północnego krańca wyspy. Ledwie 35 ha, na których pracuje pięciu winiarzy. Łupkowe gleby dają wina o dużej czystości i elegancji. Obok vermentinu uprawia się także codiverta blanc i muscat; odmiany czerwone to niellucciu, sciaccarellu, aleatico i alicante. Najlepsi producenci to Domaine Pieretti i Clos Nicrosi.
AOC Muscat du Cap Corse –apelacja związana jest nie tylko z lokalizacją upraw, ale i z typem wina. Tereny upraw to półwysep Cap Corse i część apelacji Patrimonio, zaś jedynym dozwolonym szczepem jest muscat à petits grains. Wytwarza się tu wyłącznie wina słodkie wzmacniane. Tradycja takich słodkich win jest bardzo silna w całym basenie Morza Środziemnego, a odznaczające się wyjątkową złożonością aromatu, bogate i eleganckie muscaty z Cap Corse uznawane są za jedne z najlepszych. Polecam: Clos Nicrosi, Domaine Gioielli, Antoine Aréna.
AOC Corse – od miasta Solenzara do Bastii wzdłuż wschodniego wybrzeża rozciąga się największa korsykańska apelacja – AOC Corse. Niegdyś jedyna na wyspie – z niej wyodrębniły się wszystkie wcześniej omówione, uważana jest za najmniej prestiżową. Niemniej w liczących ponad 1,4 tys. hektarów winnicach powstaje sporo niezłych i, co ważne, typowych dla Korsyki win. Najlepsi producenci to Clos Poggiale, Domaine Vico i Domaine Casabianca.
5. Polecani producenci:
Tradycyjnie podaję moich siedmiu ulubionych producentów i jak zawsze jest to wybór całkowicie subiektywny, a kolejność przypadkowa.
Antoine Aréna (Patrimonio)
Wszystkie wina bardzo indywidualne, niezwykłe i niezwykle pijalne. Zarówno czerwone, białe, jak i wzmacniany, słodki muskat. Od kilku lat gwiazdą jest biancu gentile oraz vermentinu sprzedawany pod nazwą Haut de Carco (ocena w Bettane & Desseauve: 18/20). Prawdę mówiąc nie potrafię tych win opisać, za to pić chciałbym jak najczęściej.
Adres: Morta Maio, 20253 Patrimonio, tel.: +33 4 95 37 08 27. Wizyty: pon. – sob. 9.00–11.00 i 16.00–18.00. Na rozmowę z Antoinem można próbować się umówić.
Domaine de Torraccia (Porto-Vecchio)
Od Christiana Imberta, którego miałem szczęście poznać, stery przejął syn Marc. Podstawowe wina są od kilku lat lżejsze, ale nadal niebywale indywidualne. Finezyjne czerwone, tęgie, ziołowe vermentinu i fenomenalne różowe. Czołowe Cuvée Oriu to nadal wielka klasa we wszystkich kolorach (ocena w Bettane & Desseauve: 16/20).
Adres: Lecci, 20137 Porto-Vecchio, tel.: +33 4 95 71 43 50. Wizyty codziennie 8.00–12.00 i 14.00–18.00, w lecie do 20.00, w niedzielę tylko przed południem. Zawsze lepiej się umówić.
Clos Canarelli (Figari)
Yves Canarelli, uważany za najbardziej innowacyjnego winiarza na wyspie, obecnie należy też do najbardziej rozchwytywanych. Zasłynął dzięki wielkiej klasie win białych – początkowo vermentinu, porównywane przez krytyków do najlepszych białych châteauneuf du pape obecnie także biancu gentile – zyskujących po kilku co najmniej latach starzenia. Poza tym bardzo dobre czerwone i świetne rosé. Uprawa biodynamiczna, fermentacja na rdzennych drożdżach, bez dodatku siarki.
Adres: Tarabucetta, 20114 Figari. Tel.: +33 4 95 71 07 55. Wizyty tylko wcześniej umówione.
Clos Signadore (Patrimonio)
Christophe Ferrandis robi jedne z najciekawszych korsykańskich win. Nie piłem białych, natomiast czerwone, zarówno A Mandriu, Patrimonio jak i Eresia to spora klasa, choć rzeczywiście, jak pisał kiedyś Wojtek Bońkowski, w takiej starej, XIX-wiecznej, jesiennej stylistyce. Cokolwiek miało by to znaczyć jest to świetna charakterystyka win Christophe’a. Nie są to wina gładkie i przyjemne, ale w ich chropowatości i stanowczości jest coś zniewalającego.
Adres: 20232 Poggio d’Oletta, tel.: +33 6 15 18 29 81. Wizyty tylko umówione.
Yves Leccia – Domaine d’E Croce (Patrimonio)
Największa soczystość, najlepsza równowaga, największa elegancja – tak w skrócie mógłbym scharakteryzować czerwone Patrimonio od Yves’a Leccii (ocena w Bettane & Desseauve: 17/20). Warto spróbować białych vermentinu i biancu gentile, dobrego muskata, ale to za czerwone dałbym się pokroić.
Adres: Morta Piana, 20232 Poggio d’Oletta, tel.: +33 6 75 95 39 25. Wizyty od czerwca do października: pon.–sob. 9.00–13.00 i 15.00–19.00. W innych terminach trzeba się umawiać.
Enclos des Anges (Calvi)
Irlandczyk Richard Spurr zaczynał swoją przygodę na Korsyce od praktyk u czołowych winiarzy (Alzipratu i Clos Culombu), własne wina zaczął wytwarzać w 2007 r. dzierżawiąc winnicę w Calvi. Ujęły mnie jego bogate, wręcz barokowe, a przy tym bardzo czyste, vermentinu (ocena w Bettane & Desseauve: 16/20), przede wszystkim jednak charakterne, potężne, ziołowo mięsne rosé, najlepsze po kilku latach.
Adres: Cave de la Signoria, route de la Forêt de Bonifato, 20260 Calvi, tel.: +33 6 19 85 16 39. Wizyty od czerwca do września: pon.–sob. 9.00–13.00 i 15.00–19.00. W innych terminach trzeba się umawiać.
Domaine Comte Abbatucci (Ajaccio)
Antypody stylu Clos Signadore. Wina niezwykle gładkie, eleganckie, czyste. Łatwo się je pije, ale są przy tym długie, finezyjne z pewnego rodzaju szlachetnością. Korsyka mniej rustykalna, ale wciągająca.
Adres: Chiesale, Route D757, 20140 Casalabriva, tel.: +33 4 95 74 04 55. Winnica oferuje camping, wynajmuje pokoje, prowadzi również restaurację. Wizyty od czerwca do września w godzinach 12.00–20.00. W innych terminach trzeba się umawiać.
- 6
- …
Komentarze