10 rzeczy o Rueda
…czyli o najpopularniejszym białym winie Hiszpanii.
1. Co to jest? – D.O. Rueda to położona na północy Hiszpanii apelacja, która słynie z wytrawnych win białych.
2. Gdzie dokładnie? – Apelacja obejmuje winnice położone w trzech hiszpańskich prowincjach – Valladolid, Segovia i Ávila. Najwięcej win powstaje w okolicach położonego w prowincji Valladolid miasteczka Rueda, od którego pochodzi nazwa apelacji.
3. Z czego? – Rueda to synonim verdejo. Ten rdzenny szczep winorośli tutaj osiąga szczyt swoich możliwości. Poza verdejo dla win białych dopuszczone są jeszcze viura (neutralny szczep, im go w winie więcej, tym mniej smaku), palomino fino (ma marginalne znaczenie) i sauvignon blanc (wielki sukces w ostatnich latach, sporo win jednoszczepowych z napisem „Sauvignon Blanc” na etykiecie). Dla win czerwonych i różowych stpsuje się tempranillo, cabernet sauvignon, merlot i garnacha.
4. Jak to smakuje? – Verdejo daje wina bardzo aromatyczne wina, pachnące cytrusami, ziołami i agrestem wina o wysokiej kwasowości i wyraźnej goryczkowej końcówce.To wino w stylu sauvignon blanc z Bordeaux lub Doliny Loary, ale o bardziej egzotycznym bukiecie i smaku, przez to bardziej pijalne i atrakcyjne.
Skarbem Ruedy są stare winnicy, z których wina – na etykiecie viñas viejas, cepas viejas lub nazwą pojedynczej winnicy — są mniej egzotyczne, za to bardziej mineralne, głębsze i lepiej zbudowane. Niekiedy są starzone w beczkach dębowych (na etykiecie fermentado en barrica) lub w kadzi stalowej, ale przez kilka miesięcy na własnym osadzie drożdżowym. Lepsze efekty przynosi ten drugi sposób, gdyż beczka zbyt często tłamsi delikatne aromaty verdejo.
5. Rueda kiedyś… – Po ataku filoksery z końca XIX wieku postawiono w Ruedzie na lokalne verdejo. Robiono z niego oksydowane, wzmacniane alkoholem wina przypominające sherry. Lżejsze, wystawiane w szklanych gąsiorach na słonce wersje nazywano pálido, a te, które później latami starzono w beczkach, oznaczano dorado. Dla tego typu win, jako uzupełnienie verdejo, sprowadzono w trzydziestych latach XX wieku z Andaluzji odmianę palomino fino. Wzmacniane wina to obecnie prawdziwa rzadkość, a sprowadzona z Południa odmiana powoli znika z lokalnych winnic. Wina te rzadko rozlewane są do butelek i najłatwiej spróbować ich w lokalnych barach, gdzie trafiają do kieliszków prosto z kilkulitrowych baniaków. Do butelek trafia tylko starzona w beczkach wersja – dorado.
6. …i dziś – Nowe wkroczyło do Rueda za sprawą winiarni Marqués de Riscal w latach 70. XX wieku. Specjalista od czerwonej riojy chciał rozszerzyć swoje portfolio o wina białe i jego wybór padł na obsadzone verdejo winnice w okolicach miasteczka Rueda. Wybór okazał się strzałem w dziesiątkę, a wytrawne wina z zapomnianego szczepu zrobiły furorę w Hiszpanii. Kilka lat później Riscal sprowadził do Ruedy nieznane tam wcześniej sauvignon blanc, które uzupełniły paletę białych odmian w regionie. Na naśladowców Riscala nie trzeba było długo czekać i dziś Rueda to najbardziej dynamicznie rozwijająca się hiszpańska apelacja. W ostatnich pięciu latach podwoiła produkcję i stała się największym producentem białych win w Hiszpanii. Stosunkowo tanie wina zawojowały bary tapas nie tylko w pobliskim Valladolid.
7. Winnice sprzed filoksery – Prawdziwym skarbem Ruedy są winnice, które nigdy nie zostały zaatakowane przez filokserę. Jest ich niewiele, ale to jedno z rzadkich miejsc w Europie, gdzie zachowały się ponad 150-letnie owocujące krzewy winorośli. Winnice – najwięcej zachowało się w okolicach miasteczka Nieva w prowincji Segowia – prowadzone są w tradycyjny sposób: cięte „na głowę” krzewy nasadzone są w 3-metrowych odstępach. Wina pochodzące z tych winnic (na etykiecie termin „pié franco”) są niesłychanie skoncentrowane i dobrze znoszą starzenie w beczkach.
8. Ile to kosztuje? –Gigantyczny sukces Ruedy w ostatnich latach w dużej mierze sfinansowali winiarze. Rueda to bowiem wino tanie lub bardzo tanie. W hiszpańskich supermarketach można kupić wino butelkowe już za niewiele więcej niż 1€! Te porządne Ruedy od dobrych producentów najczęściej kosztują między 5 a 10€. Wina z pojedynczych winnic, starzone na osadzie lub fermentowane w beczkach to wydatek do 20€, droższe należą do wyjątków.
9. Jak czytać etykiety? – Jeżeli pojawi się nazwa szczepu Verdejo lub Sauvignon Blanc, mamy gwarancję, że jego udział w danym winie wynosi przynajmniej 85%. W praktyce są to najczęściej wina jednoszczepowe. (Niekiedy tych informacji trzeba szukać na kontretykiecie). Natomiast jeśli wino oznaczone jest jedynie „Rueda” bez nazwy szczepu winorośli, najprawdopodobniej jest ono mieszanką, w której min. 50% stanowi verdejo.
Rzadko spotykane wina musujące oznaczone jako espumoso bazują na verdejo i powstają znaną z Szampanii metodą klasyczną. Wina czerwone przejęły dobrze znane z sąsiednich apelacji oznaczenia joven, crianza, reserva i gran reserva.
10. Polecane wina – Poniżej kilka win z Rueda, które polecaliśmy na Winicjatywie:
Copaboca Rueda Verdejo Gorgorito (27–35 zł)
Duquesa de Valladolid Rueda Verdejo (35 zł)
Grupo Yllera Bracamonte Rueda Verdejo (40 zł)
Bianco Nieva Rueda Verdejo Pié Franco (verdejo z krzewów sprzed filoksery, 59,99 zł)
Do Hiszpanii podróżowałem na zaproszenie ICEX.
- 16
- …
Komentarze