10 rzeczy o Alentejo
…czyli największym regionie winiarskim w Portugalii.
1. Co to jest Alentejo? – Alentejo (czyt.: alenteżu) to historyczna portugalska prowincja oraz region winiarski. Kraina wielkich latyfundiów, niegdyś znana głównie z uprawy zbóż, później wyludniona i najuboższa w całym kraju, dziś jest liderem pod względem produkcji korka, oliwy z oliwek i wina.
2. Gdzie leży Alentejo? – Alentejo stanowi około 1/3 całkowitej powierzchni kontynentalnej Portugalii. Leży w południowej części kraju. Zasadniczo można region podzielić na dwie części: Alto Alentejo (czyt. altu alenteżu – Górne Alentejo) z centrum w Evorze, Baixo Alentejo (czyt. baiszu alenteżu – Dolne Alentejo) wokół miasteczka Beja. Granice regionu od wschodu wyznaczają rzeki Chanca i Gwadiana (granica z Hiszpanią), a od północy Tag (Tejo). Region przecinają także rzeki Sado (w części zachodniej) i Gwadiana (w części południowowschodniej). W porównaniu z innymi regionami winiarskimi Portugalii, Alentejo jest rozległe i płaskie lub lekko tylko pofałdowane.
3. Z czego robi się wina w Alentejo? – Panuje duża szczepowa różnorodność. Wśród odmian czerwonych królują aragonêz (znany w innych częściach Portugalii jako tinta roriz, a w Hiszpanii jako tempranillo), castelão, alicante bouschet (francuska krzyżówka rodząca bardzo ciemne, mocno owocowe wina) i trincadeira, ale na dużą skalę uprawiane są też znane na całym świecie cabernet sauvignon, syrah (wielkie nadzieje) czy też zaimportowana z centrum Portugalii touriga nacional.
Wśród białych szczepów znajdziemy m.in. antão vaz (wina najlepiej zbudowane, nadające się niekiedy do leżakowania w beczkach), roupeiro (zwany też síria), verdelho i arinto, a także chardonnay i coraz popularniejszy viognier. Zarówno wśród win białych, jak i czerwonych dominują jednak mieszanki – stosunkowo rzadziej spotyka się wina jednoszczepowe, w których można by zobaczyć pełny charakter odmiany. Większość najlepszych win to blendy dwóch, trzech albo nawet czterech odmian.
4. Jak smakują wina z Alentejo? – białe są typowo śródziemnomorskie: mało aromatyczne, o niskiej kwasowości, średniej lub mocnej budowie i często sporym alkoholu. Dawniej wiele z nich było mdłych, przegrzanych i płaskich, obecnie poziom win białych wzrósł i są one lepiej zrównoważone. Ale zdecydowanie ważniejsze w Alentejo są wina czerwone, które najczęściej mają mocny owocowy bukiet, tęgie ciało, łagodny garbnik i stosunkowo niską kwasowość. Ta ostentacyjna owocowość i miękka struktura sprawiają, że wina są przyjazne i łatwe w piciu – dlatego są tak popularne wśród konsumentów zarówno w Portugalii, jak i za granicą. Różnorodność uprawianych tu odmian sprawia jednak, że rozpiętość stylistyczna jest spora – obok ciężkich beczkowych syrah i aragonêz (tempranillo) pojawiają się świeższe, subtelniejsze wina na bazie trincadeiry, itd.
5. Jak czytać etykiety win z Alentejo? – to proste: wprawdzie na etykietach mogą się pojawić nazwy 8 wydzielonych tu apelacji (DOC Alentejo + słowo Reguengos, Borba, Redondo, Évora, Vidigueira, Granja-Amareleja, Moura lub Portalegre), ale zdarza się to rzadko. Miażdżąca większość win oznaczana jest jako Vinho Regional Alentejano. Formalnie to szczebelek niżej od win z apelacją kontrolowanego pochodzenia, jednak w Alentejo nie należy się tym zupełnie przejmować: nie ma to znaczenia dla jakości wina, najznamienitsze wina w tym regionie oznaczone są jako VR.
6. Ile kosztują wina z Alentejo? – znane są z dobrego stosunku ceny do jakości. Z kilkoma wyjątkami, Alentejo to wina tanie lub bardzo tanie, co w połączeniu z ich dobrą jakością zapewniło im sukces w portugalskich restauracjach i sklepach. Ta atrakcyjna cena wynika m.in. z dużej skali produkcji – w Alentejo znajdziemy sporo spółdzielni, hurtowników oraz dużych komercyjnych winiarni (które potrafią niekiedy robić również wina wybitne). Sam region produkuje ponad 45% portugalskiego wina! Dlatego wina podstawowe kupicie już od kilkunastu złotych w dyskontach. Szeroki wybór jest również na średniej półce w przedziale 30–60 zł. W ostatnich latach w Alentejo pojawiło się też sporo win drogich i prestiżowych, których cena może sięgać nawet 200 zł.
7. Co jeść do win z Alentejo? – Różnorodność stylistyczna win sprawia, że można je pić do wszystkiego. Radośnie owocowe czerwienie równie dobrze smakują solo, jak i z wędlinami (również pikantnymi) i serami. Białe Alentejo świetnie grają rybami w cięższych, kremowych sosach – np. z tradycyjnym portugalskim dorszem. Mocniejsze wina czerwone sprawdzą się do dań mięsnych, także z sosami.
9. Gdzie kupować wina z Alentejo? – w Polsce kupimy już dziś wina od większości liczących się producentów w Alentejo: Cortes de Cima, Dona Maria, Herdade do Esporão, Herdade da Malhadinha Nova, Mouchão, João Portugal Ramos. (Wśród nieobecnych wymienić trzeba np. Adega de Cartuxa). Kilka etykiet z Alentejo w cenach od 10 zł zawsze można kupić w Biedronce, regularnie są dostępne także w innych marketach. Wina na wyższym poziomie dostępne są w sklepach specjalistycznych, m.in. Mielżyński, Kondrat Wina Wybrane, The Fine Food Group i Atlantika (dystrybuowane w różnych sklepach, dostępne też w sklepie w winiarni Portucale).
10. Polecane wina z Alentejo – wybór Wojciecha Bońkowskiego:
Monte da Ravasqueira Tinto 2013 – mocno owocowy pewniak z aktualnej oferty Biedronki za 14,99 zł
Tiago Cabaço .com Tinto 2012 – bardzo dobrze wypichcona komercja (29,60 zł, Mielżyński)
Quinta da Amoreira da Torre Reserva 2006 – mocny cynamonowo-mentolowy miks, książkowe Alentejo (69 zł, Portugalski Świat)
Herdade do Esporão Reserva Branco 2011 – bodaj najlepsze białe wino w regionie win czerwonych (73 zł, Atlantika)
Herdade do Mouchão 2007 – dla mnie najlepsze czerwone Alentejo, wspaniała głębia i złożoność (190 zł, Atlantika; polecam również drugą etykietę Dom Rafael za 59 zł)
Autorka jest współpracownikiem firmy Atlantika. Rekomendacje win opracował Wojciech Bońkowski.
- 16
- …
Komentarze